Hier een (bijzonder) kleine greep aan zeer interessante en leerzame boeken die ik de laatste jaren las – zoals degenen die mijn laatste boeken hebben gezien weten, bestaat mijn lijst uit vele, vele honderden titels maar ik dacht, laat ivm er eens een handjevol uit pikken om u te stimuleren… deze lijst is vrij beperkt, en vrij random, al kunt u er natuurlijk nogal wat ‘in lezen’, ik bedoel wat ondeugdelijke conclusies uit trekken. Uiteraard heb daarnaast echter graag dat men mijn boeken (ook) aandachtig leest…
Deze lijst bevat nauwelijks een titel aangaande advaita of spiritualiteit, daarvan leest u al genoeg of waarschijnlijk zelfs veel te veel… (eenzijdigheid is altijd jammer en veel ‘spirituelen’ koketteren er wel mee ‘open minded’ te zijn, maar weten meestal helemaal niks van ‘de mind’ en de uitgebreide, bewezen kennis die er inmiddels is over het modulaire, evolutionaire brein, de werking van de menselijke geest, en allerlei andere psychologisch-neurologische en sociologische feiten inclusief de menselijke biases en hangups enzovoorts… ze zijn daar (als bij-gelovigen) bang van, net als van echte advaita).
Het bestaat uit slechts twee categorieën: diversen en literatuur…
Voordat u gaat roepen: ‘He Hans, las je dit of dat al’… (of erger, hihi) – check eerst de literatuurlijsten in mijn reeks filosofische fragmenten (Leiband, Tao, en de Valse Noten trilogie)… dan weet u wat ik de laatste paar jaar las (zo’n 1.000 boeken), en zoal heb staan, en waar mijn aandacht zich toe beperkt (grijns). Vergeet ook niet dat ik voor die titels van me verschenen al vrij veel las (en zag)… evenwel, een erg goede tip is niet onwelkom uiteraard.
Enjoy – het kan zomaar zijn dat ik dit overzichtje gaandeweg aanvul of wijzig… of verwijder…
Eerst een paar quotes uit recent gelezen boeken….
‘Nobody really has a soul-like agency inside them:
we just find it useful to imagine the existence
of this conscious inner “I” when we try to account for our behavior’.
Daniel Dennett
‘You are more like a “we”, than an “I”.
“The [brain]modules that cause behavior are different from
the ones that cause people to voice agreement with moral rules.
Because condemnation and conscience are caused by different modules,
it is no wonder that speech and action often conflict.’
Robert Kurzban – Why Everyone (Else) Is a Hypocrite –
Evolution and the Modular Mind
‘Our brains are built to act in our self-interest while at the same time
trying hard not to appear selfish in front of other people.
And in order to throw them off the trail, our brains often keep “us,”
our conscious minds, in the dark.
The less we know of our own ugly motives, the easier it is to hide them from others.’
Kevin Simler – The Elephant in the Brain: Hidden Motives in Everyday Life
We are born of risen apes, not fallen angels! – Andy Thomson
‘Iedereen leeft, ook al is zijn omgeving dezelfde, toch in een andere wereld.’ – Schopenhauer
+
‘De wereld van de gelukkige mens is een andere wereld dan die van de ongelukkige.’ – Wittgenstein
(Mede daarom zeg ik: gelijkheid is onzin… of: niemand is gelijk, en zal dat ook nooit worden… en mensen gaan vooral om met lui uit hun eigen sociale klasse…)
De meeste mensen deugen? Kun je makkelijk zeggen als academisch opgeleide, succesvolle, witte-heteroman, die uit de hogere middenklasse komt en niet enkel welgesteld maar zelfs miljonair is… Met de ‘zeven-vinkjes’ van Luyendijk gaat alles vrij gemakkelijk en ‘deugdelijk’…
‘Digitale profilering [via algoritmes] werkt als een klassieke fuik. [Je krijgt steeds] meer van hetzelfde dus, waardoor bestaande overtuigingen alleen maar toenemen. (…) het gevolg is dat mensen overal leugens (of complotten) zien behalve in het bedrog waar ze zelf slachtoffer van zijn.’
Paul Verhaeghe – Onbehagen
(Om over de eigen medeplechtigheden aan allerlei ellende maar te zwijgen, alsmede het gebrek aan deugdelijke alternatieven: men mekkert, verdenkt en klaagt wel aan,
maar doet of komt meestal met niets zinnigs of uitvoerbaars – stuurlui aan de wal)
‘Het goede leven is een leven ingegeven door liefde én kennis. Noch liefde zonder kennis, noch kennis zonder liefde kan het goede leven voortbrengen.’ – Bertrand Russell – Waarom ik geen christen ben
‘Wat een lachspiegel is de liefde.’ – Don Delillo
‘Wie geen plezier vindt in eenzaamheid zal niet van de vrijheid houden.’ – Arthur Schopenhauer
‘Boredom: the desire for desire.’ – Leo Tolstoy
‘God is dood, Nietzsche is dood, en met mij gaat het ook niet al te best…’ – Woody Allen
Diversen
Paul Verhaeghe – Onbehagen (zijn meest recente boek, een rijke analyse van de laatste 40 jaar) / Identiteit ! / Autoriteit
Bas Heijne – Onbehagen – Nieuw licht op de beschaafde men (cruciaal essay) / Mens – (On)Mens / Leugen & Waarheid – in gesprek over de grote kwesties van onze tijd
Joris Luyendijk – Moeten wij van elkaar houden? (Het populisme ontleed) / Pessimisme is voor losers (met Kees van der Lede) / Een goede man slaat soms zijn vrouw / Kunnen we praten? / De zeven vinkjes – Hoe mannen zoals ik de baas spelen
Ernest Becker – The Denial of Death / Escape from evil
Bertrand Russell – Waarom ik geen christen ben (essays – over religie, rechtvaardigheid, logica en ethiek bijvoorbeeld)
Daniel Kahneman – Ons feilbare denken – Thinking fast, and slow
Daniel Kahneman/Sibony & Sunstein – Ruis – Waarom we zo vaak verkeerde beslissingen nemen, en hoe we dat kunnen voorkomen
Richard Dawkins/Yan Wong – Het verhaal van onze voorouder, Een pelgrimstocht naar de oorsprong van het leven (Evolutie)
Ap Dijksterhuis – Het slimme onbewuste – Denken met gevoel / Inspiratie – Hoe we tot grootste prestaties komen (beiden: over de werking van het onbewuste – Van Binnenuit! Niet van Boven of Buiten, zoals ik pleeg te zeggen…
Robert Kurzman – Why Everyone (else) is a Hypocrite – Evolution and the Modular Mind ; No ‘self’/’soul’, no free will, we are a ‘we’, not an “I” – simply explained – ego als dorp – zeg ik al jaren, en niemand is ‘de baas’ dat denk(t) ‘je’ (kleine bewuste deel van je geest) maar.
John Cleese – Creativity – A short and cheerful guide
Jonathan Haidt
– De betutteling van de Amerikaanse geest – Hoe goede bedoelingen en slechte ideeën een generatie verpeste
– Het rechtvaardigheidsgevoel – Waarom wij niet allemaal hetzelfde denken over moraal en religie – Schitterend!
– Generatie angststoornis – Wat sociale media met onze kinderen doen – belangrijk, ook al is de pandemie nog erger in de Angelsaksische landen – maar wat daar begon waait snel over naar Europa… haal de smartphone uit de scholen, een niet enkel tijdens de lessen!
Kevinn Simler & Robin Hanson – The Elephant in the Brain – Hidden Motives in Everyday Life – (On Our Unconscious Selfish & Usefull Motives)
Lisa Feldman Barrett – How Emotions are Made – The Secret Life of the Brain
Steven Pinker – Verlichting nu! – Een pleidooi voor rede, wetenschap, humanisme en vooruitgang / How the mind works / The Better Angels of our Nature
Frans de Waal (helaas onlangs overleden op 14 maart ’24)
– De aap uit de mouw – Over dieren, maar vooral over mensen
– De bonobo en de tien geboden – Moraal is ouder dan de mens
– ANDERS – gender door de ogen van een primatoloog (en ander werk) – Lees minimaal één boek van De Waal! Goedkoop via boekwinkeltjes.nl – sowieso veel spul voor weinig geld daar!
Midas Dekker – Wat loopt daar? – Een biologische kijk op rassen (en ander werk)
Sam Harris – De vrije wil / Van God los – De gevaren van religie en de toekomst van de rede / Het morele landschap (goed leven zonder God)
Annaka Harris – Conscious – A Brief Guide to the Fundamental Mystery of the Mind (Komt uit in vertaling)
Christopher Wallis – Near Enemies of the Truth – Avoid the Pitfalls of the Spiritual Life and Become Radically Free – goed boek, we hopen op een vertaling in het Nederlands
Wolfram Eilenberger
– Het tijdperk van de tovenaars – Het grote decennium van de filosofie, 1919-1929 (Heidegger, Cassirer, Benjamin, Wittgenstein)
– Het vuur van de vrijheid – De nieuwe wereld van Hannah Arendt, Simone de Beauvoir, Ayn Rand en Simone Weil
Patrick Dassen – De Weimar Republiek – 1918-1933 – Over de kwetsbaarheid van de democratie
Geraldine Swartz – De geheugenlozen – De herinnering als wapen tegen het populisme
Peter Sloterdijk
– Het kristalpaleis – Een filosofie van de globalisering / Je moet je leven veranderen / Woede en tijd / Kritiek van de cynische rede / Sferen (en veel ander werk)
Francois De La Rochefoucauld – Maximen
Friedrich Nietzsche
– De vrolijke wetenschap
– Voorbij goed en kwaad
– Ecce Homo
– Menselijk, al te menselijk
– Morgenrood (en hel veel ander werk van en over hem)
Rudiger Safranski: Zijn bio’s over Goethe, Schiller, Nietzsche, Schopenhauer, Heidegger, Het Idealisme, De Duitse Romantiek enzovoorts zijn diepgaand, gedegen en briljant… maar z’n ‘eigen’ werk ook:
– Eenling zijn – Een filosofische uitdaging / Tijd – Hoe tijd en mens elkaar beïnvloeden / Het kwaad – of het probleem van de vrijheid
José Ortega y Gasset – De opstand van de massamens !
Tinneke Beeckman – Machiavelli’s lef – Levensfilosofie voor de vrije mens / Door Spinoza’s lens – Een oefening in levensfilosofie
Michel Onfray – Atheologie
Arthur Schopenhauer – De wereld als wil en voorstelling / De wereld, een hel
Martin Heidegger – Zijn en tijd
Alain Finkielkraut – Ondankbaarheid / Verloren identiteit – De ontsporing van de multicultuur (en ander werk)
Theodore G. Ammon – David Bowie and philosophy – Rebel Rebel
Patricia de Martelaere – Een verlangen naar ontroostbaarheid – Essays (Ook ‘Verrassingen’ is prachtig)Theodore Dalrymple (Dr. Anthony Daniels) – Leven aan de onderkant – Het systeem dat de onderklasse instandhoudt (en lees ook: Het mes ging erin / De filantroop enzovoorts)
Martin Appelo – De terugkeer van Thanatos – Manifest voor de gezondheidszorg / Leren lijden / (H)echt niet (over hechtingstheorie)
Christopher Hitchens – God is niet groot (en ander werk)
John Mcwhorter – Woke racism – How a New Religion Has Betrayed Black America
Douglas Murray – The Madness of Crowds – Gender, Race and Identity / De strijd tegen het Westen
Andrew Doyle – Free Speech, and why it matters / The New Puritans – How the Religion of Social Justice Captured the Western World
Abigail Shrier – Irreversible damage, How the transcraze is seducing our daughters
Kathleen Stock – Material Girls – Why Reality Matters for Feminism
Germain Greer – De vrouwelijke Eunuch / De hele vrouw
Camille Paglia – Free Women, Free Men – Sex, Gender, Feminism
Griet Vandermassen – Dames voor Darwin (Feminisme voor mensen die de evolutie-psychologie niet willen blijven ontkennen)
Carel van Schaik/Kai Michel – De waarheid over Eva – Hoe de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen ontstond
Abram de Swaan – Tegen de vrouwen – De wereldwijde strijd van rechtsisten en jihadisten tegen de emancipatie
Susan Neiman – Links ≠ woke / Morele helderheid in de 21ste eeuw / Waarom opgroeien?
Marjan Slob – De lege hemel – Over eenzaamheid / Hersenbeest
Noreena Hertz – De eenzame eeuw – Het herstellen van menselijk contact in een wereld die steeds verder ontrafelt
Gareth Stedman Jones – Karl Marx – Grootheid en Illusie
Victor Sebestyen – Lenin – Leven en legende
Simon Sebag Montefiore – Stalin – Het hof van de rode tsaar
Adolf Hitler – Mijn Strijd
Jung Chang & Jon Halliday – MAO, Het onbekende verhaal
Frank Dikötter – Acht dictators uit de 20ste eeuw, De cult van persoonsverheerlijking
Ian Kershaw – Afdaling in de hel – Europa 1914-1949 / Een naoorlogse achtbaan, Europa 1950-2017
Sebastian Haffner – Van Bismarck tot Hitler / Adolf Hitler – een biografie / Kanttekeningen bij Hitler/ Churchill – een biografie
Aleksandr Solzhenitsyn – The Gulag Archipelago
Gustav le Bon – De psychologie van de massa
Karl Jaspers – Nietzsche en het christendom / Inleiding in de filosofie
Paul van Tongeren – Het Europese nihilisme – Friedrich Nietzsche over de dreiging die niemand schijnt te deren / Nietzsche
Hermann Hesse – Het is je plicht mens te worden (brieven) / De terugkeer van Zarathoestra (over de gevaren van radicalisme van links en rechts)
John Gray
– De nieuwe Leviathans – Nieuwe visies na het liberalisme
– Zwarte mis – Religieus fundamentalisme en andere moderne utopieën
– Strohonden – Gedachten over mensen en andere dieren
– Al-Qaida en de moderne tijd (en ander werk)
Souad Mekhennet – Ik moest alleen komen, Reizen naar het front van de jihad
Ruud Koopmans – Het vervallen huis van de islam / De Asielloterij
Ayaan Hirsi Ali – Prooi – Immigratie, islam en de erosie van vrouwenrechten / Ketters – Pleidooi voor een hervorming van de islam
Roger Scruton – Al Qaida en het Westen / Groene filosofie / Leren denken (en ander werk)
J. Krishnamurti – Voorbij geloof en traditie / Commentaries on living – 1,2,3 (en ander werk)
Slavoj Žižek – Intolerantie / Against the double blackmail / Welkom in de woestijn van de werkelijkheid / Geweld (en ander werk)
Carlo M. Cipolla – De wetten van menselijke stupiditeit
Ger Groot – Vier ongemakkelijke filosofen – Nietzsche, Cioran, Bataille, Derrida
Maarten Boudry – Waarom ons klimaat niet naar de knoppen gaat – (Als we het hoofd koel houden)
Tim Flannery – Europa, De eerste 100 miljoen jaar (en ander werk)
Hella Rottenberg – Z – Hoe Poetin Rusland weer groot wilde maken
Timothy Egan – A Fever in the Heartland (Over de KKK in de jaren ’20/’30) / The Worst Hard Time (The Great American Dust Bowl)
Hanna Vandenbussche – Noch engel, Noch beest – Het bittere mensbeeld van Blaise Pascal als pleidooi voor mildheid
John C. Whatey – The Illusion of God’s Presence: The Biological Origins of Spiritual Longing
Literatuur
Martin Amis – Uit de eerste hand / Het interessegebied / London Fields / The Information – op 19 mei ’23 overleden (en ander werk)
Fernando Aramburu – Vaderland
Paul Auster – De New York Trilogie / The Brooklyn Follies / Bloodbath Nation / Leviathan (en ander werk – alles is ook vertaald in het Nederlands) (Was de echtgenoot van Siri Hustvedt, Paul is overleden op 30 april ’24)
Siri Hustvedt – The Sorrows of an American / What I Loved / Een dag zonder mannen (en ander werk)
Julian Barnes – Flauberts papegaai / Hoogteverschillen / Het enige verhaal / A History of the World in 10 1/2 Chapters (en ander werk)
Philip Roth – Amerikaanse pastorale / Ik was getrouwd met een communist / Mijn leven als man / Portnoy’s Complaint (en veel ander werk)
Saul Bellow – Humbolts Gift / Herzog / De avonturen van Augie March / De Bellarosa Connectie (en veel ander werk)
Fjodor Dostojevski – De gebroeders Karamazov / Misdaad en straf (en ander werk)
Tolstoy – Oorlog en vrede / Anna Karenina (en ander werk)
Ivan Gontsjarov – Oblomov
Vasili Grossman – Leven en lot
Fernando Pessoa – Het boek der rusteloosheid
Anne Griffin – When All is Said
Nino Haratischwili – Het achtste leven (voor Brilka) / Het schaarse licht
Don Delillo – Vallende man / White Noise / Onderwereld / De namen
Jonathan Franzen – Vrijheid / Zuiverheid / Kruispunt / De correcties – en meer
Tom Wolfe – Het koninkrijk van de taal / I am Charlotte Simmons / The Right Stuff
Michel Houellebecq – Serotonine / Elementaire deeltjes / Vernietigen / Onderwerping etc, etc…
Alice Munro – Familiestukken (en ander werk) – op 13 mei ’24 overleden
Thomas Mann – Buddenbrooks, verval van een familie / De toverberg
Edgar Hilsenrath – De nazi en de kapper / Nacht (en ander werk)
E. Annie Proulx – Scheepsberichten / Schorshuiden (en ander werk)
Iris Murdoch – De zee, de zee / De leerling filosoof / Under the Net / The Nice & the Good + een bio
Kathryn Stockett – The Help
Elizabeth Strout – My name is Lucy Barton/ Olive Kitteridge / Olive, again / Anything can happen
Donna Tartt – De verborgen geschiedenis / De kleine vriend
Fay Weldon – Praxis / The Lives and Loves of a She-Devil / Wicked Women – op 4 februari ’23 overleden
Nogmaals, dit is maar een heel erg kleine selectie van wat ik de laatste jaren las (zo’n 800 boeken in de laatste 8 jaar)… maar lezen is de ‘moeite’ méér dan waard, vooral als het niet enkel boeken zijn die in uw bubbeltje passen en alles enkel bevestigen wat u al meende te weten… (wat meestal niet veel meer dan ‘voelen’ is) zo houdt u namelijk alleen uw blinde vlekken, biases en onwetendheid in stand terwijl u veronderstelt zekerder te worden…
Maar toenemende rigiditeit is geen teken van kracht…
Voor meer zie, zoals gezegd m’n laatste boeken… die bevatten zeer uitgebreide literatuur-lijsten
Nogmaals:
‘Het goede leven is een leven ingegeven door liefde én kennis. Noch liefde zonder kennis, noch kennis zonder liefde kan het goede leven voortbrengen.’ – Bertrand Russell – Waarom ik geen christen ben
Liefde zonder kennis?
Toen corona begon toe te slaan verzamelde zich op sommige plekken mensen om samen te bidden (of te mediteren of te knuffelen), het gevolg was een extra grote uitbraak van het virus onder de aldus verzamelde lieverds, met ernstige gevolgen voor velen daarvan, inclusief dodelijke gevolgen en een overbelasting van de zorg… op dezelfde wijze kwamen in vroeger tijden mensen bijeen in kerken om te bidden tot god vanwege een pest- of griepuitbraak. Bijna iedereen raakte aldus besmet en de meeste daar verzamelde mensen stierven daardoor. Je kleine kids niet laten inenten voor kinkhoest of polio e.d. is er ook een voorbeeld van (hoe liefdevol dat is voor andere – nog kleinere kids – is een extra probleem in dezen). Middeleeuws ‘denkende’ religieuzen van diverse soorten beweerden, zoals altijd, dat het een straf van god was ofwel een voorteken dat de eindtijd eindelijk in aantocht was…
Kennis zonder liefde?
De beide wereldoorlogen, de goelags en concentratiekampen zijn er een bewijs van – veel kennis aangaande (wapen)techniek, massaproductie, logistiek, tactiek, propaganda, massapsychologie en terreur en wat dies meer zij. Het resultaat? Minstens 200 miljoen doden, gewonden, verkrachten, verminkten én getraumatiseerden. Speculeren met graan (of water) als er honger in de wereld is, is er ook een voorbeeld van. Er valt winst te behalen, of macht uit te oefenen, de hongerenden (of dorstigen) doen er niet toe…
