Als er al iets zou moeten gebeuren of kunnen gebeuren, dan zal het spontaan zijn en dat wil zeggen dat het zich aan je controle onttrekt. Dus je kunt hier zitten en je best doen, en je kunt hier zitten en niet je best doen; het maakt niet uit, want het gebeurt ondanks jou. Als er al iets gebeurt.
Dus je kunt net zo goed ontspannen. Tenzij je liever gespannen bent… dan: stress it out! Maakt niet uit. In het hele spirituele veld valt van alles te beleven en je kunt van alles doen. En je kunt je voor van alles inzetten, maar als het over realisatie gaat, kun je dat niet doen, niet oefenen, niet bereiken, niet te pakken krijgen, niet afhouden… Dat onttrekt zich aan al die bewegingen. Om ’t maar even duidelijk te maken.
In mijn woordenboek: echte spriritualiteit onttrekt zich aan wat jij kan doen. Dan weet je dat vast. Er is óf herkenning en die is onmiddellijk en spontaan, óf er is geen herkenning. En geen herkenning is ook onmiddellijk en spontaan. Je begrijpt het gewoon niet, dan. En dan kun je heel erg je best gaan doen, maar daarmee bewijs je dat je het niet begrepen hebt, begrijp je?
Dus als je aan ’t proberen slaat; je hoort hier iets en dat wil je thuis gaan oefenen, dan heb je het niet begrepen. En als je het wél begrepen hebt, wat dus ondanks jou gebeurt, dan zul je geen neiging hebben om het te gaan beoefenen, want dan herken je ’t gewoon. En de herkenning heeft altijd betrekking op nu, dit, hier. Precies waar je bent, precies wat je bent. De toestand van vrijheid is niet iets anders.
Dat is een naam: Niet Iets Anders.
Zo heet dat. Terwijl alles wat je wilt doen en beoefenen gaat over het te pakken willen krijgen van iets anders. Dat is iets gefantaseerds overigens, maar in ieder geval iets anders dan wat er is.
Proberen iets te pakken te krijgen, iets anders dan wat er is, kan verkocht worden voor spiritualiteit maar is ’t niet. Spiritualiteit is heel simpel en heel naakt en moeiteloos. Het is gewoon de herkenning en ervaring van dat het zó is, zo als het is. Dus vrijheid koste geen moeite, dus doe geen moeite, dus probeer me niet te begrijpen. Je herkent dat je bent, nu, of niet. Je herkent dat dat er is, nu, of niet. je herkent onmiddellijk dat alles één weefsel is of niet. En je kunt je er niet naar toe oefenen om dat later ooit wél te gaan zien. Je kunt niet oefenen om later nu te herkennen!
Zo van: “Als ik mijn best doe, dan herken ik over drie jaar dit moment. Je kunt alleen dit moment dit moment herkennen. Dit is te volgen, denk ik? Good!
En als die herkenning plaatsvindt, wat zo maar zou kunnen – zelfs in satsang, je weet ’t niet, hé – dan zorgt die herkenning voor eventuele veranderingen, perspectiefverschuivingen, andersoortige reacties op dingen, andere ‘keuzes’ enzovoorts, maar dat komt dan van binnenuit.
Niet uit de control machine, die vindt dat iets meer advaitisch moet worden, of minder. ’t Komt niet uit je ideeënmachine, ’t neemt je mee, als het ware. Het doet in je en door je. Er komt geen poging bij kijken, geen oordeel, geen norm. Het heeft niks met ‘goed’en ‘kwaad’ te maken, het gaat vanzelf.
Fragment van satsang in Amsterdam, 13 februari 2009